BİMSBLOK İLE MANTOLAMA

Bilindiği gibi, binalarda ısı yalıtımının sağlanması amacıyla yapılan duvar ısı kesiti hesaplamalarında, yapı malzemesi olarak kullanılan elemanların uygulama kalınlığına ve ısı iletkenlik hesap değerlerine bağımlı olarak bir duvarın ısı geçirgenlik “U” değeri belirlenir. Bu değere göre, bir duvar kesitinin ne ölçütlerde ısı yalıtımı sağlandığı yorumlanabilmektedir. Ülkemiz TS 825 standardında öngörüldüğü gibi 4 ayrı ısı bölgesi olarak gruplandırılmış ve her bir ısı bölgesi için farklı ısı geçirgenlik değerleri limit değerler olarak tanımlanmıştır. Ancak, yapılan ve/veya uygulanan duvar model analizlerinde elde edilen ısı geçirgenlik direnç değerleri, standartta öngörülen değerlerin üzerinde kalabilmekte ve bu durumda dış bölme duvar, polistren köpük (XPS) türü levhalar ile mantolama yapma gerekliliği gündeme gelebilmektedir.

  Mantolama uygulamalarında genellikle, duvar örgüsü tamamlanıp dış sıva yapıldıktan sonra XPS türü levhaların sıva üzerine dubelleme ve/veya yapıştırma usulleriyle uygulamanın gerçekleştirildiği görülmektedir. Bu tarz sıva üzeri uygulamalar, genellikle duvar örgüsünün dış yüzeyinin pürüzlü olduğu veya geometrik olarak gönyeden sapmaların bulunduğu duvar konumları için gerekli bir uygulama olarak tanımlanmaktadır. Yapılan sıva uygulaması ile, duvar dış yüzeyi düzgün bir geometrik forma getirilmekte ve XPS mantolama levhaları, kontakt zonda derz boşluğu kalmaksızın duvar yüzeyine tam teması sağlanarak uygulanabilmektedir. Burada dış yüzeydeki sıva, bir ara katman konumunda bulunmaktadır. Ancak, duvar kesitinde nem yoğuşması (kondansasyon) oluşması durumda, bu sıva katmanı duvar yüzeyinden ayrım göstererek, deformasyon yapabilmektedir. Böylesi bir olguda, sıva üzerine yapılan XPS mantolama katmanı, duvar yüzeyinden kopmayla birlikte ayrılmakta ve duvar yalıtım özelliğini kaybedebilmektedir. Bu durum, atmosfer koşullarında havadaki bağıl nemin yoğun olduğu ve yağış koşullarının yoğun olduğu bölgelerdeki mantolama uygulamalarında sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Bu nedenle, teknik açıdan XPS mantolamanın sıva üzeri uygulamalarından kaçınmak gerektiğini gündeme getirmektedir.

  Bims ten mamul blok yapı elemanları ( BİMSBLOK ) ile örülen duvarlarda, blok elemanlarının geometrik boyut kararlığı ( geometrik boyut düzgünlüğü ) nedeniyle, düzgün yüzeyli duvarlar elde edilebilmektedir. BİMSBLOK elemanları ile örülmüş duvarların, XPS ile mantolama uygulamasının yapılması gerektiği durumlarda, mantolama katmanı ile blok elemanı katmanı arasında sıva uygulaması yapmaya gerek duyulmamaktadır. XPS mantolama levhaları, doğrudan BİMSBLOK elemanların yüzeyine dübelleme ve/veya yapıştırma yöntemine göre monte edilebilmekte ve bu sayede, sıva uygulaması için yukarıda bahsedilen dezavantajlı hususlar, teknik açıdan giderilebilmektedir. Diğer önemli bir husus, XPS mantolama levhalarının doğrudan BİMSBLOK elemanları ile örülmüş duvarların yüzeyine tatbiki ile, daha mukavim duvar kesitleri oluşturulabilmektedir. Günümüzde güncel bir konu olarak ele alınan binaların deprem sistematiği açısından irdelenmesi bakımından da, bu tarz uygulamalar daha efektif sonuçlar vermektedir.

  Deprem statiği açısından dayanımını arttırmak için, binanın öz ağırlığının azaltılması ön koşul olarak nitelendirilmektedir. Sıva elemanı olarak uygulanan malzemelerin öz ağırlığı göz önünde bulundurulduğunda, sıva katmanının birim ağırlığı 1450 – 2100 kg/m3 aralığında değişim göstermektedir. Sıva uygulaması ile duvarın birim ağırlığı yaklaşık %5 - %8 oranında bir artış göstermektedir. Bu da, deprem sistematiği açısından önemli bir ağırlık değeridir. Dış sıva uygulaması yapmaksızın, XPS mantolamanın doğrudan BİMSBLOK elemanları ile örülmüş duvarların yüzeyine tatbiki ile, duvar birim ağırlığının %5-%8 azalması nedeniyle, duvar birimlerin depreme karşı dayanımı da arttırılmış olmaktadır. Ayrıca, deprem sistematiğinde binaya etkiyen yanal kuvvetler etkisinde, bir duvar kesitinde sıva katmanlarının gevrek özellik göstermesi, kırılma ve yanal kesilme mekanizmasının hızlı gelişmesi nedeniyle duvar yüzeylerinde kopmalar görülmektedir.

  Bu durumda, sıva üzeri uygulama olarak XPS mantolama elemanlarının da duvar yüzeylerinden koparak ayrılması kaçınılmaz olmaktadır. Bu durum göz önünde bulundurulduğunda, XPS mantolamanın doğrudan BİMSBLOK elemanları ile örülmüş duvarların yüzeyine tatbiki, deprem sistematiği açısından da daha güvenli bir uygulamayı gündeme getirmektedir.