BİMSBLOKLARIN ÖZELLİKLERİ
1. Birim Hacim Ağırlık
TSE 2823’e göre; bimsbetondan mamül bimsblok yapı elemanları grubundan,
boşluklu duvar blokları olarak 0.8-1.0 kg/dm3’ lük asmolenlerde
0.8-1.0 kg7 dm3 ‘lük sınıflara dahildir.
2. Mukavemet Değerleri
Bimsbloklarda basınç mukavemet değerleri minimum 20 kgf/cm2, ortalama
25 kg/cm2 veya üzerinde bir değerde olması gerekmektedir. Asmolenlerde
kesme yükü değer minimum 200 kgf/cm2 değerlerinde olması istenmektedir.
3. Rötr
Rötre, sulu bir ortamda veya yüksek rutubete maruz kalan malzemelerde
meydana gelen hacimsel genleşme farklılığıdır. Su veya rutubet ortamında
hacimsel genleşmeye uğrayan yapı bileşenleri rötre çatlağı yaparlar.
Zamanla bu çatlaklar birleşerek malzemenin dayanımını azaltır ve
deformasyonu hızlandırır. Bimsblok sınıfındaki suni olarak üretilen
benzer yapı elemanlarına karşı en önemli özelliklerden biri de rötre
çatlağı yapmasıdır. Ponzanın volkanik camsı lifli minerolojik yapısı
bimsbloka bu özelliği sağlar. Bimsmlok, 24 saat su içerisinde bekletildikten
sonra periyodik kurutma işlemi sonucu boyutlarında meydana gelen
değişim miktarı 0.005 mm’den daha küçüktür.
4.
Sıva Tutma Özelliği
Bimsblokların gözenekli yapısı, agrega bağlayıcılarının çimento
olması ve ponzanın doğal çimentonun hammaddesi (puzolan çimento)
olması gibi özellikleri onun iyi sıva tutucu eleman olmasını sağlamaktadır.
Elemanların yüzeyine uygulanan sıva prizlendikten sonra bimsbloklarla
kaynaşmış ve bir bütünü meydana getirmektedir. Bu nedenle ponza
içermeyen her gözenekli yapı elemanı, bimsbloka özgün sıva tutma
özelliğine sahip değildir.
5. Isıya Karşı İzolasyon Değerleri
Bir malzemenin ısı iletkenlik değeri veya yalıtım değeri malzemenin
yapısal özellikleri ile yakından ilgilidir. Homojen dağılmış, çok
küçük gözenekli bir yapı malzemesinin ısı iletkenliği, düzensiz
dağılmış, büyük gözenekli bir malzemeye oranla daha küçüktür. Bimsblok
ürünlerinden bazılarının ısı iletkenlik değerleri 5.1’de verilmiştir.
Her yapı malzemesinin iç yapı özelliklerine göre farklı ısı iletkenlik
katsayıları vardır. Çeşitli özellikle ve kalınlıkta malzemelerin
yan yana gelmesi ile oluşan ısı geçirimlik değeri (?)’dır. Türkiye
üç ayrı iklim bölgesine ayrılmıştır. Bu bölgelerde dış duvarda olması
gereken en az ısı geçirgenlikleri ve kullanılması uygun bimsblok
kalınlıkları aşağıdaki çizelgede verilmiştir.
6. Nemlenme ve Buhar Difüzyonu
Günümüzde inşaat endüstrisine izolasyon nitelikli muhtelif yapı
elemanları girmiştir. Bunlardan çoğu ideal şartlarda yüksek izolasyon
özelliği gösterir. Ama doğal koşullarda bu özelliklerin tamamını
bünyesinde taşıyan tek malzeme yine doğal bimstir. İzolasyonu devamlı
kılan ve ortamın bağıl nemini ayarlayan, nefes alabilen doğal mekanlar
oluşturan önemli bir özelliği “Buhar Düfüzyon” olayını gerçekleştirebilmesidir.
Hacim içerisinde mevcut nem miktarının yükselmesi durumunda, mevcut
nemin bir kısmını bünyesine alarak hacim içerisindeki havanın bağıl
nem miktarına ulaşmasını sağlar. Ancak, gözeneklerin sayılamayacak
derecede çok oluşu, bu gözeneklerin birbirinden camsı bir zarla
yalıtılmış olması, yani kılcal bağlantılar içermemesi, petrografik
yapısının volkanik cam liflerinden oluşması sebebiyle, bünyesinde
suyu tutmaz. Hacim içerisinde nem miktarının bağıl nem miktarının
altına düşmesi durumunda, her bir gözenekteki su buharı, hacim içerisinde
geri verilir. Yani bims ortamdaki nemi dengeler, bu nemi kesinlikle
bünyesinde tutmaz. Ortamda nem azalınca geri verir. Bu da buhar
difüzyon kabiliyetinin iyi olduğunu gösterir. Ponzadan mamül bimsblokların
bu anlamda buhar difüzyon direnç faktörü yaklaşık U=2.0 dır.
7. Isı Depo Etme Yeteneği
Yapı bileşenlerinin ısı depo etme yeteneği, kış aylarında ısıtmanın
durması halinde çabuk soğumaya, yaz aylarında ise güneş etkisi altındaki
yapı bileşenlerinin çevrelediği mekanlarda sıcakların aşırı yüklenmesini
önlemesi açısından gereklidir. Yapı bileşeninin ısı depo etme yeteneği,
o bileşenin özgül ısısına, kuru birim hacim ağırlığına, kalınlığına
ve etkisi altındaki kaldığı sıcaklık farkına bağlıdır.
8.
Ses İzolasyonu
Bimsbloklar ses izolasyon özelliğine sahip olan bir malzemedir.
Bimsblok ile örülen duvarlar ile yüksek frekansa maruz mekanlarda
bile sessiz bir ortam oluşmaktadır. Bimsblok homojen dağılmış eşsiz
boşluklu yapısı, hafifliği, kristal suyu içermemesi gibi özellikleri
ile kalıcı ses izolasyonuna sahip yapı malzemesidir.
9. Sese Karşı Akustik Özelliği
Bimsbloklar içerisinde çok sayıda gözenek bulunması, sesin sönümlenmesine
ve istenen akustik özellikler verir. Bu duruma pek çok Avrupa ülkelerindeki
konser salonlarında, konferans salonlarında veya mabetlerinde görmek
mümkündür. Ayrıca ülkemizde de Ayasofya’nın kubbesinde ponzanın
kullanıldığı bilinmektedir. Bimsbloklar, tamamen ponza agrealı bir
yapı elemanı olarak, diğer yapı elemanlarına göre üstün akustik
özelliği göstermektedir.
10. Yangına Karşı Dayanım
Yapı malzemelerinin bazılarının bünyesinde bulunan kristal su nedeniyle
yangına karşı dayanıksız olmaktadırlar. Yanma esnasında meydana
gelen yüksek ısıdan dolayı, yapısal bozulmalar, hacimsel değişiklikler
ve parçalanmalar meydana gelmektedir. Bimsblok ponza madeninden
imal edildiği için yüksek sıcaklıklara karşı mükemmel dayanım göstermektedir.
Özellikle 760 C’ye kadar hacimsel değişikliklere uğramadığı gibi
bu sıcaklıktan sonra ise liflerde büzüşme görülmesine rağmen deforme
olmamaktadır. Bu nedenle yangına karşı da en dayanıklı yapı malzemesidir.
11.
Yapı Biyolojisi Açısından Bimsblok
Günümüzde gelişmiş ülkelerde yapı biyolojisi bir bilim dalı haline
gelmiştir. İnsan sağlığı faktörünü ön planda tutan bilim adamları
ve yapı tasarımcıları, konutların tasarlanması aşamasında kullanılacak
yapı bileşenlerinde şu hususlara dikkati çekmektedirler.
a) Doğal olmayan yapı malzemelerinde kullanılan
kimyevi maddeler, insan sağlığını olumsuz etkilemekte ve bazı hastalıklara
yol açmaktadır.
b) Yer altı magnetizmasının yayımladığı elektromanyetik
dalgaların insan sağlığına olumsuz etkilere yol açtığı bilimsel
bir gerçektir. Bimsblok elektromanyetik dalgalara karşı tam bir
yalıtım sağlayarak, insanlara stresten uzak doğal mekanlar oluşturur.
c) Güneş ve diğer kaynaklardan gelen ultraviyole
ve radyasyonik zararlı ışınımlar bilindiği gibi atmosferin iyonesfer
tabakasında tutulur. Bu tabakanın gelişen teknoloji ile beraber
flor gazının yaygın kullanımı neticesinde tahribata uğrayarak inceldiği
ve süzme görevini tam olarak yapamadığı bilinmektedir. Bu zararlı
ışınımlar başta cilt olmak üzere pek çok kan ser vakasına yol açmaktadır.
Bu zararlı ısınımların etkisini en aza indirmenin bir yolu da yaşadığımız
mekanların inşaasında ponza kullanmaktır. Gerek hafif beton uygulamalarında,
gerek yapı elemanları be gerekse sıva yapımı ile ilgili çalışmalar
Avrupa’da yapılmakta olup, olumlu gelişmeler kaydedilmiştir. Radyasyonu
geçirmeyen iki madde; kurşun ve barit olarak bilinmektedir. Ancak,
bir üçüncü madde olma yolunda olan maden ise ponzadır.
Kaynak: Bims Sanayiciler derneği web sitesi